ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΟΗΤΗ ΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
ΚΑΙ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ
ΕΡΜΗΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Στοβαίος 2, 8, 31
Του Ερμή Τρισμέγιστου
Η ψυχή λοιπόν είναι αθάνατη νοητική ουσία έχοντας ως νόημα τον δικό της λόγο και, όσο βρίσκεται μαζί με το ανθρώπινο σώμα έλκεται από τη σκέψη της αρμονίας, αλλά όταν απαλλαγεί από το φυσικό σώμα είναι μόνη, ορίζοντας τον εαυτό της μέσα στο νοητό κόσμο. Εξουσιάζει το λόγο της φέρνοντας σε ό,τι έρχεται στη ζωή όμοια με τη νόηση της κίνηση και αυτό ονομάζεται ζωή.
Διότι αυτό είναι και το χαρακτηριστικό της ψυχής, δηλαδή να δίνει σε άλλους κάτι παρόμοιο με την ιδιότητα της.
Λοιπόν, υπάρχουν δύο ζωές και δύο κινήσεις Μία κατά την ουσία και άλλη κατά τη φύση του σώματος, και η μεν πρώτη είναι η γενικότερη η δε δεύτερη η μερικότερη.
Αυτή τώρα που είναι κατ'ουσία είναι και αυτεξούσια ενώ η άλλη είναι αναγκαστική. Διότι, κάθε τι που κινείται υπόκειται στον εξαναγκασμό αυτού που το κινεί.
Η κίνηση που κινεί την ψυχή έχει εξοικειωθεί με τον έρωτα της νοητής ουσίας.
Η ψυχή λοιπόν είναι ασώματη, ούσα αμέτοχη του φυσικού σώματος. Διότι αν έχει σώμα δεν έχει ούτε λόγο ούτε νόηση. Διότι κάθε σώμα είναι χωρίς νόηση.
Συμμετέχοντας (το σώμα) δε στην ουσία πετυχαίνει να είναι έμβιο ον με πνεύμα. Και το μεν πνεύμα ανήκει στο σώμα ο δε λόγος στην ουσία, και ο λόγος διακρίνει το ύψιστο αγαθό ενώ το αισθητικό πνεύμα κρίνει τα φαινόμενα.
Διαιρείται δε στις οργανικές αισθήσεις, που κάποιο μέρος τους είναι η πνευματική όραση, και το πνεύμα το ακουστικό, το οσφρητικό, το γνωστικό και το οπτικό.
Αυτό το πνεύμα, το αισθητικό, γενόμενο ανάλογο της διάνοιας κρίνει η φαντάζεται μόνο. Διότι ανήκει στο σώμα και δέχεται τα πάντα.
Ο λόγος, τώρα, ανήκει στην ουσία (ουσία της ψυχής) και είναι η φρόνηση.
Συνυπάρχει δε με τον λόγο η γνώση των πολύτιμων πραγμάτων ενώ με το πνεύμα η εικασία. Διότι, αυτό μεν (το πνεύμα) έχει την ενέργεια από το σύμπαν που το περιέχει ενώ η ψυχή από τον εαυτό της.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου