Άγνωστες μορφές του Ελληνισμού: Μαρίνος ο Τύριος - O πρώτος γεωγράφος που έκανε κυλινδρική (μερκατορική) προβολή της γήινης σφαίρας!!

Η Τύρος στις ακτές της Φοινίκης είναι μια κοσμοπολίτικη πολιτεία που την ξανάχτισαν οι Έλληνες σύμφωνα με τα πρότυπά τους, μετά την καταστροφή της από τον Μέγα Αλέξανδρο, τον Ιούλιο του 332π.Χ. Είναι πλέον μια καθαρά Ελληνική πόλη με το θέατρο, το στάδιο, το γυμνάσιο και τους ναούς της. Οι επίγονοι του Μ. Αλεξάνδρου την έχουν εποικήσει και στολίσει με νέα οικοδομήματα. Οι φιλόσοφοι, οι γιατροί, οι αστρονόμοι και άλλοι επιστήμονες διδάσκουν στις σχολές της.


Σε ένα τέτοιο περιβάλλον μεγάλωσε και ο Μαρίνος ο Τύριος που τα ενδιαφέροντά του ήταν τα μαθηματικά, η γεωγραφία και η χαρτογραφία. Ο Μαρίνος γεννήθηκε περίπου το 60μ.Χ. και από νωρίς ασχολήθηκε με την γεωγραφία. Ταξίδεψε μάλλον μέχρι την Ρόδο και σπούδασε εκεί σε ένα από τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια της εποχής εκείνης. Σιγά – σιγά άρχισε να διαβάζει βιβλία γεωγραφίας, να συγκρίνει χάρτες παλιών χαρτογράφων, όπως του Δικαίαρχου του Μεσσήνιου (Μεσσήνη της Σικελίας) και να τους βελτιώνει χρησιμοποιώντας νέα στοιχεία από τις έρευνές του.

Ο Μαρίνος έψαχνε συνεχώς τις σημειώσεις του, ρωτούσε ναυτικούς να του πουν τα μέρη που έχουν ταξιδέψει, για να τα βάλει πάνω στους χάρτες του. Ήταν ο πρώτος που ανακάλυψε την μαθηματική γεωγραφία και την δημιούργησε από την αρχή ως νέα επιστήμη. Αποσαφήνισε πρώτος και ακριβώς τα όρια της βόρειας Ευρώπης μ’ όλη την ακτογραμμή της, καθώς και τα όρια της τότε Δύσης, ορίζοντας σαν το πιο δυτικό σημείο ένα από τα νησιά των Μακάρων (Κανάρια νησιά), το νησί Φέρρο. Επίσης, από πολλούς παλιούς ναυτικούς όπως και σύγχρονούς του, είχε ακούσει για μια μεγάλη ήπειρο νότια του Ινδικού ωκεανού. Αφού το έψαξε καλά και το διασταύρωσε, την τοποθέτησε στην θέση της σημερινής Ωκεανίας (Αυστραλίας) και την ονόμασε άγνωστη γη, κλείνοντας με αυτόν τον τρόπο τον Ινδικό ωκεανό.

Σ’ αυτον βασίστηκαν οι Ρωμαίοι για να την ονομάσουν terra australis incognita (δηλαδή άγνωστη νότια γη). Ο Μαρίνος δεν έμεινε μόνο εκεί, αλλά έφτιαξε έναν παγκόσμιο χάρτη της εποχής με την μέθοδο του “κυλινδρικού εκπετάσματος”, δηλαδή, την κυλινδρική προβολή της γήινης σφαίρας σε έναν επίπεδο χάρτη. Ήταν ο πρώτος που το κατάφερε χωρίς να μειώσει την ακρίβεια του χάρτη μεταφέροντάς τον από μια σφαίρα σε ένα κομμάτι χαρτί. Αυτόν τον χάρτη τον χώρισε σε 7 μεσημβρινούς, με τον πρώτο να περνάει από τα Κανάρια νησιά και σε 15 ωριαία ισημερινά διαστήματα τις ονομαζόμενες “ωρικάς ατράκτους”. Πρώτος συμπεριέλαβε στους χάρτες του την Κίνα (αρχαία Σήρα) και την όρισε ως το όριο του κόσμου προς ανατολάς. Χώρισε τον κόσμο σε δύο μέρη, τον δυτικό ωκεανό μαζί με την Ευρώπη, Αφρική και ένα κομμάτι της Ασίας και τον υπόλοιπο κόσμο.

Ονομάτισε ως Ανταρκτική (νότιος πόλος) την μέχρι τότε επίσης άγνωστη γη που βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά από την Αρκτική (βόρειος πόλος).

Ο Μαρίνος ασχολήθηκε και με την μετεωρολογία φτιάχνοντας μια θεωρία για την γέννεση και κυκλοφορία των ανέμων που χρησίμευε στους ναυτικούς. Εφάρμοσε την ελληνική βιογεωργική θεωρία, σύμφωνα με την οποία, όλα τα ζώα και τα φυτά διέπονται από τις ίδιες κλιματολογικές συνθήκες. Απ’ ό,τι γνωρίζουμε έγραψε δύο βιβλία την “Γεωγραφική Υφήγηση” ή “Γεωγραφικά” που ένα τμήμα του σώζεται στην “Γεωγραφική Υφήγηση” του Κλαύδιου Πτολεμαίου (90 – 168 μ.Χ.), του έτερου μεγάλου γεωγράφου και χαρτογράφου του αρχαίου κόσμου. Το άλλο βιβλίο που συνέγραψε ήταν μάλλον μαθηματικό και λεγόταν ”Δεδομένα Ευκλείδου”. Ο Μαρίνος πέθανε περίπου σε ηλικία 70 ετών το 130μ.Χ.

Οι αιώνες κύλησαν σαν νερό, τα έργα του Μαρίνου καταστράφηκαν από τους τόσους βαρβάρους που πέρασαν και ξεχαστήκανε. Όμως, στην διάρκεια της αναγέννησης βρέθηκαν (μάλλον από αραβικές μεταφράσεις) και χρησιμοποιήθηκαν από τους μεγάλους γεωγράφους της εποχής. Ένας απ’ αυτούς ήταν ο Πάολο Τοσκανέλι που το 1474 για να φτιάξει τους δικούς του παγκόσμιους χάρτες, χρησιμοποίησε την ανακάλυψη του σοφού Έλληνα από την Τύρο, την κυλινδρική προβολή,σημειώνοντας όμως από που πήρε αυτήν την ιδέα. Μετά από 18 χρόνια τον χάρτη αυτόν τον πήρε ένας ναυτικός από την Γένοβα της Ιταλίας, με αμφιλεγόμενη καταγωγή (λέγεται πως ήταν Έλληνας από την Χίο), ο Χριστόφορος Κολόμβος. Με αυτόν τον χάρτη ταξίδεψε δυτικά και ανακάλυψε την Αμερική που νόμιζε ότι ήταν οι δυτικές ακτές της Ινδίας.Την ανακάλυψη της κυλινδρικής προβολής την σφετερίστηκε ο Γεράρδος ή Ριχάρδος ή Μερκάτορας Κρέμερ τον 16ο αιώνα, λέγοντας πως είναι δική του ανακάλυψη και έτσι έμεινε το όνομα του να περιγράφει την μέθοδο σαν μερκατορική προβολή. Αυτός ήταν ο Μαρίνος ο Τύριος ο ξεχασμένος αυτός Έλληνας από τις παρυφές του Ελληνικού κόσμου που με το έργο του και την σκέψη του διαμόρφωσε τον σύγχρονο κόσμο όπως τον ξέρουμε.